معمولا یکی از گزینه هایی که برای رفتن به مسافرت های کوتاه و تورهای مسافرتی ۱ روزه و یا نهایتا ۳ روزه مطرح می شود، رفتن به قلعه رودخان است. قلعه رودخان (Rudkhan Castle) در واقع دژی مستحکم است که در استان گیلان و در ۲۰ کیلومتری شهر فومن قرار گرفته است. برخی می گویند که قدمت این قلعه به دوره ی ساسانیان می رسد و گروهی دیگر تاریخ ساخت آن را منصوب به سلجوقیان می دانند. به خاطر ارزش تاریخی، زیبایی های معماری و موقعیت قرار گیری بسیار جالبش، در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. قلعه رودخان دارای مساحتی برابر با ۲٫۶ هکتار است و به این خاطر به آن رودخان می گویند که در بالا دست روستای رودخان قرار گرفته است. اگر تا به حال به قلعه رودخان رفته باشید، حتما دیوار بلند آن را دیده اید. طول این دیوار ۱۵۰۰ متر است و بر روی آن دقیقا ۶۵ برج و بارو قرار گرفته است. ارتفاع این قلعه از سطح دریا بین ۶۶۵ و نهایتا ۷۱۵ متر است.
قلعه رودخان که به زبان محلی اهالی آن منطقه (تالش ) به نام قعله رودخون خوانده می‌شده است یکی از بناهای تاریخی بسیار قدیمی در استان گیلان است. دژ مستحکمی که دکتر منوچهر ستوده در کتابی با نام “آستارا تا استرآباد” از این قلعه با نام سومین بنا از عجایب هفتگانه گیلان یاد می کند و ویژگی های شگفت انگیز آن را به تصویر می کشد. وی در این باره می گوید:
“من تاکنون دژی به عظمت و استحکام قلعه رودخان ندیده ام. تنها دژی که می تواند برابر همان قلعه باشد، قلعه اصطخر فارس است. دژهای خراسان و الموت رودبار و طارم زنجان در مقابل این دژ، بسیار کوچک و ناچیزند و شاید مساحت 10 یا 12 دژ، مساوی اراضی قلعه رودخان باشد”
قلعه رودخان گیلان، جایی است که به شما فرصت تجربه همزمان تاریخ گردی و طبیعت گردی را می دهد؛ قلعه ای تاریخی در قلب طبیعت که سرد و گرم روزگار را چشیده و همچنان استوار ایستاده است. شاید اگر تعداد پله های قلعه رودخان را به شما بگوییم، برای بازدید از این بنای تماشایی مردد شوید اما کافیست نگاهی به عکس های قلعه رودخان بیندازید تا بالا رفتن از این پلکان طولانی را به جان بخرید و بیش از 1000 پله را بپیمایید. قلعه رودخان، بزرگترین قلعه آجری ایران است. این قلعه برای مدتی میزبان میرزاکوچک خان جنگلی نیز بوده است.
قلعه رودخان شاهکاری به تمام معناست. این قلعه در دل جنگلی وحشی و صعب‌العبور قرار گرفته و موقعیت بی‌نظیرش باعث شده در طول تاریخ تسخیر ناپذیر باشد. موقعیت و شیوه ساختش اشاره‌ای بر ساسانی بودنش دارد و شاید به همین خاطر باشد که دیلم چهارصد سال در برابر حمله اعراب خم به ابرو نیاورد. قلعه رودخان در زمان سلجوقیان تجدید بنای اساسی می‌شود و امروزه همگان برای دژ هویتی سلجوقی قائلند. این قلعه مابین قرن‌های چهارم تا ششم هجری از پایگاه‌های مقاومت اسماعیلیان الموت بوده و اسماعیلیان توانستند دهه‌ها ابتدا در برابر سلجوقیان و سپس در برابر مغول‌ها مقاومت کنند و حتی سکه خودشان را ضرب کنند. قلعه از دو بخش با نام‌های ارگ و قورخانه تشکیل شده که ارگ محل شاه‌نشین و حرم‌سرای وی و قورخانه محل فعالیت‌های نظامی و زندگی سربازان بوده است. ارگ در قسمت غربی در دو طبقه ساخته شده و قراول‌خانه‌ها در قسمت شرقی در دو طبقه با نورگیرها و روزنه‌های متعدد بر اطراف قلعه مسلط هستند. در کناره قلعه رودخانه‌ای به همین اسم قرار گرفته و قبل از اینکه پله‌های طولانی را بالا بروید رستوران و غذاهای محلی زیادی هست که میتوانید غذاها و خوراکی هایشان را امتحان کنید. نان‌های محلی و کلوچه فومن، آلوچه و لواشک و دست بافته‌های زنان فومنی، پایین این منطقه را به بازارچه‌ای شبیه بازارچه‌های محلی کشورهای جنوب شرقی آسیا تبدیل کرده است.
مسیر دسترسی
نحوه‌ی دسترسی از طریق فومن بدین صورت است که با عبور از روستاهای گشت، کردمحله، گشت رودخان، سیاه کش، گوراب پس، ملسکام، سعیدآباد به روستای قلعه رودخان می‌رسید و با گذر از حیدرآلات و طی کردن سه کیلومتر جاده‌ی خاکی به اراضی قلعه رودخان وارد می‌شوید و ۱.۵ تا ۲ کیلومتر باقیمانده تا صعود به قلعه را باید از پله‌های تعبیه شده (حدود ۱۰۰۰ پله) استفاده کنید. یا به بیان دیگر شهر فومن در ۲۰ کیلومتری رشت قرار دارد و جاده‌ی زیبایی نیز در مسیر فومن به قلعه رودخان وجود دارد. از مرکز شهر فومن تا پارکینگ قلعه رودخان ۲۲ کیلومتر راه است که میتوانید پس از پارک اتومبیل مسافتی در حدود ۲ کیلومتر باقیمانده را پیاده طی کنید.
